بی‌اختیاری ادراری
کاهش درد پریود
کیست تخمدان چیست؟
اختلال در عملکرد مثانه محدودیت های زیادی را برای افراد به وجود می آورد، معمولا بانوان بیش از آقایان به بی اختیاری ادراری مبتلا می شوند.
اما این اختلال برای همه افراد در سنین مختلف ممکن است بنا به دلایل متفاوت رخ دهد.
بی اختیاری در کودکان نگران کننده نیست اما این عارضه برای بزرگسالان نشان دهنده یک آسیب و مشکل داخلی می باشد.
بی اختیاری ادراری انواع مختلف دارد اما اگر این عارضه از حد خفیف به شدید تبدیل شود.
محدودیت های زیادی را به همراه داشته و عموماً برای افراد به ویژه بزرگسالان یک فرایند شرم آور و نگران کننده خواهد بود.
بی اختیاری ادراری از آن دسته آسیب هایی است که به مرور زمان زندگی فرد را تحت تاثیر قرار داده و با از بین رفتن روحیه افراد و عدم حضور در جمع مشکلات وسیع تری را هم از نظر جسمانی و هم از نظر روحی متحمل می شوند.
انواع بی اختیاری ادرار
اگر بخواهیم در مورد انواع بی اختیاری صحبت کنیم باید بدانید که این اختلال به صورت بی اختیاری فشاری، بی اختیاری فوری و بی اختیاری سرریز شونده شناسایی می شود.
البته بی اختیاری عملکردی و ترکیبی نیز نوع دیگری از این اختلال به شمار آمده که هر کدام از آنها می توانند روال طبیعی بدن را مختل کنند.
بی اختیاری فشاری
بی اختیاری فشاری زمانی اتفاق می افتد که فشار مضاعف و غیرطبیعی به مثانه وارد شود، عموماً افراد این نوع بی اختیاری را هنگام سرفه کردن، عطسه، خندیدن یا بلند کردن اجسام تجربه می کنند.
بی‌اختیاری استرسی
این نوع بی‌اختیاری زمانی رخ می‌دهد که فشار ناگهانی بر مثانه وارد شود و ادرار به دلیل فشار بر مثانه نشت کند.
به عنوان مثال، هنگام سرفه، عطسه، خنده یا ورزش، فرد ممکن است به طور غیرارادی ادرار کند.
بی اختیاری را فوری
نوع دیگر بی اختیاری را فوری می گویند به گونه ای که افراد به صورت ناگهانی و شدید تخلیه ادرار را کاملا غیرارادی تجربه می کنند.
این عارضه حتی ممکن است در طی شب نیز اتفاق افتاده و عموماً آسیب هایی همچون اختلالات نورولوژیک، اختلالات عصبی، دیابت و انواع عفونت ها عاملی برای پدیدار شدن این نوع بی اختیاری است.
بی اختیاری ادراری سرریز شونده
اما بی اختیاری ادراری سرریز شونده به موقعیتی گفته می شود که افراد تخلیه کامل مثانه نداشته و به طور مکرر و مداوم نیاز به دفع ادرار دارند و این حس همیشه با افراد همراه است.
بی اختیاری ادراری عملکردی
بی اختیاری ادراری عملکردی نشات گرفته از مشکلات فیزیکی یا ذهنی برای افراد است که نمی دانند چه موقع باید برای تخلیه ادرار اقدام کنند.
این آسیب عموماً در پی ابتلا به آرتروز شدید رخ می دهد و زمانی که افراد توانایی های جسمانی ندارند با این مشکل مواجه خواهند شد.
بی اختیاری ادراری ترکیبی
بی اختیاری ادراری ترکیبی به حالتی گفته می شود که از موارد گفته شده افراد با بیش از یک نوع آن مواجه باشند که اغلب این نوع اختلال بیش از دیگر موارد مشکل آفرین بوده و محدودیت زیادی را در پی دارد.
در این حالت، فرد بیش از یک نوع بی‌اختیاری را تجربه می‌کند که مدیریت آن می‌تواند دشوارتر باشد.
بی‌اختیاری موقت
در این نوع بی‌اختیاری، مصرف برخی نوشیدنی‌ها و غذاها ممکن است مثانه را تحریک کند و کنترل ادرار را دشوار کند و منجر به بی‌اختیاری موقت شود.
دلایل ایجاد بی‌اختیاری ادراری
دلایل ایجاد بی‌اختیاری ادراری
از نظر متخصصان بی اختیاری اداری یک بیماری شناخته نمی شود بلکه این عارضه در پی سایر آسیب های جسمانی پدیدار شده و زمانی که شرایط بهبود بیماری ها فراهم شود این اختلال نیز برطرف خواهد شد.
از مهمترین دلایل ابتلا به بی اختیاری ادراری باید به عفونت های ادراری اشاره کرد.
عفونت ها می توانند باعث تحریک مثانه شده و احساس دفع شدید و فوری را به همراه می آورند.
متخصصان بر این باورند که هرگونه اختلال در عملکرد راست روده و بروز یبوست می تواند عاملی مهم برای دفع ناگهانی ادرار باشد.
البته جنسیت نیز بر بروز بی اختیاری ادراری موثر است، به همین دلیل است که بانوان بیش از آقایان در معرض این اختلال قرار گرفته و از آنجایی که دوره های بارداری، یائسگی و حتی زایمان طبیعی و زایمان سزارین را سپری می کنند احتمال ابتلا به این اختلال برای آنها افزایش می یابد.
از طرف دیگر مهم است بدانید که عواملی همچون سن می تواند بر عملکرد اندام های داخلی اثرگذار باشد.
افزایش سن یکی از عوامل موثر بر ضعف های عضلانی بوده و قطعاً به مرور زمان شاهد عملکرد ضعیف مثانه نیز خواهید بود.
به گونه ای که افراد توانایی کنترل مثانه را از دست داده و با نشت ادرار و گاهاً بی اختیاری ادراری کامل مواجه میشوند.
از طرف دیگر استعمال انواع دخانیات و سیگار کشیدن می تواند شانس ابتلا به بی اختیاری ادراری را افزایش دهد.
از طرفی نباید از اضافه وزن افراد و سابقه خانوادگی آنها غافل شد، به یاد داشته باشید که سایر بیماری های زمینه ای مانند دیابت می تواند بی اختیاری ادراری را در پی داشته باشد.
مصرف مداوم الکل، کافئین و نوشیدنی های گازدار و انواع شیرین کننده های مصنوعی نوعی محرک مثانه به شمار آمده و به مرور زمان متوجه بی اختیاری ادراری خواهید شد.
تمامی پزشکان فعال در این حوزه معتقدند که اگر افراد از دوز بالایی ویتامین c استفاده کنند و داروهای مربوط به قلب و فشار خون را مصرف کنند به مرور زمان ممکن است با بی اختیاری ادراری خفیف مواجه شوند.
تمامی داروهای آرامبخش و شل کننده های عضلانی بر این عارضه اثرگذار بوده و افراد بر اساس آسیب های جسمانی درجه متفاوتی از بی اختیاری را تجربه می کنند.
علل بی‌اختیاری ادرار در زنان
یکی از مهمترین علل بی‌اختیاری ادرار در زنان، ضعف عضلات کف لگن است.
این ضعف باعث افتادگی مثانه و در نتیجه نشت ادرار در زنان می تواند شود. از دیگر علل مهم بی‌اختیاری ادرار در زنان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- زایمان‌های طبیعی متعدد
- پیری و کاهش خاصیت ارتجاعی بافت‌ها
- کم‌تحرکی و عدم ورزش مناسب
- بلند کردن مکرر اجسام سنگین
- سرفه مزمن و مداوم
- تغییرات هورمونی پس از یائسگی
- چاقی و اضافه وزن شدید
- یبوست طولانی مدت
- جراحی‌های زنان
علل بی‌اختیاری ادرار در مردان
در مردان، مشکلات مختلفی مانند ام‌اس یا عفونت‌ها می‌تواند منجر به بی‌اختیاری ادرار شود.
بزرگ شدن پروستات نیز یکی از علل شایع این مشکل است، در چنین مواردی مراجعه به متخصص اورولوژی ضروری است.
اگر بی‌اختیاری ناشی از تومور یا سرطان باشد، شناسایی و درمان سریع آن بسیار مهم است.
بی‌اختیاری ادرار همچنین ممکن است به دلیل استفاده طولانی مدت از کاتتر، آسیب به مجرای ادرار یا جراحی پروستات رخ دهد.
تشخیص علت بی اختیاری ادرار
تعیین نوع بی‌اختیاری ادرار اغلب به پزشک کمک می‌کند تا نوع بی‌اختیاری را تشخیص داده و روند درمان را تعیین کند.
پس از بررسی سابقه پزشکی و معاینه فیزیکی توسط پزشک، یک مانور ساده مانند سرفه برای نشان دادن بی‌اختیاری انجام می‌شود و تست های زیر انجام میشوند:
نمونه ادرار برای بررسی علائم عفونت، خون یا سایر ناهنجاری‌ها جمع‌آوری می‌شود.
شما اطلاعاتی را برای چند روز ثبت می‌کنید، از جمله میزان مایعاتی که می‌نوشید، زمان ادرار کردن، میزان ادرار تولید شده، فوریت ادرار و تعداد دفعات ادرار کردن.
برای اندازه‌گیری حجم ادرار، در یک ظرف مخصوص ادرار کنید.
پزشک شما از کاتتر یا سونوگرافی برای اندازه‌گیری حجم ادرار باقی مانده در مثانه شما استفاده می‌کند.
مقدار زیاد ادرار باقی مانده در مثانه شما ممکن است نشان دهنده انسداد در دستگاه ادراری یا مشکلات اعصاب یا عضلات مثانه شما باشد.
در صورت نیاز به جراحی، آزمایش‌های بیشتری برای بررسی عملکرد مثانه و سونوگرافی لگن به درخواست پزشک انجام می‌شود.
درمان بی‌اختیاری ادرار
درمان بی‌اختیاری ادرار
درمان قطعی بی‌اختیاری ادرار در زنان و مردان به نوع، شدت و علت زمینه‌ای بستگی دارد.
گاهی اوقات ترکیبی از درمان‌ها مورد نیاز است، همچنین اگر یک بیماری زمینه‌ای علت علائم باشد، پزشک ابتدا آن بیماری را درمان می‌کند.
تکنیک‌های رفتاری
پزشک شما ممکن است موارد زیر را جهت کنترل و درمان بی اختیاری ادرار به شما توصیه کند.
آموزش مثانه برای به تأخیر انداختن ادرار: می‌توانید با به تأخیر انداختن ادرار به مدت 10 دقیقه در هر بار نیاز به ادرار کردن شروع کنید.
هدف این است که زمان بیشتری برای رفتن به دستشویی صرف کنید.
دفع ادرار مکرر به معنای یادگیری تخلیه کامل مثانه برای جلوگیری از بی‌اختیاری سرریز است.
دفع ادرار مکرر به معنای انتظار چند دقیقه پس از ادرار کردن و سپس تخلیه مجدد مثانه است.
به جای اینکه منتظر بمانید تا احساس نیاز به ادرار کردن کنید، هر 2 تا 4 ساعت مثانه خود را تخلیه می‌کنید.
میزان مصرف مایعات و رژیم غذایی خود را کنترل کنید: ممکن است نیاز به کاهش یا حذف الکل، کافئین یا غذاهای اسیدی داشته باشید.
کاهش میزان مصرف مایعات، کاهش وزن یا افزایش سطح فعالیت نیز ممکن است به تسکین علائم کمک کند.
تمرینات عضلات کف لگن
پزشک شما ممکن است توصیه کند که این تمرین را به طور منظم انجام دهید تا عضلاتی که مثانه شما را کنترل می‌کنند، تقویت شوند.
این تمرین که تمرینات کگل نامیده می‌شود، به ویژه برای بی‌اختیاری استرسی مؤثر است.
می‌تواند به بی‌اختیاری ناشی از فوریت کمک کند. برای انجام تمرینات کف لگن، تصور کنید که سعی دارید جلوی سرریز شدن ادرار را بگیرید.
عضلاتی را که برای جلوگیری از ادرار کردن استفاده می‌کنید، منقبض کنید و آنها را به مدت ۵ ثانیه نگه دارید.
سپس به مدت ۵ ثانیه استراحت کنید. اگر این کار برای شما دشوار است، با ۲ ثانیه انقباض و ۳ ثانیه استراحت شروع کنید.
به تدریج مدت زمان انقباض را به ۱۰ ثانیه افزایش دهید.
این ۱۰ ثانیه را حداقل سه بار در روز تکرار کنید.
پزشک شما ممکن است از شما بخواهد از یک فیزیوتراپیست کمک بگیرید تا به شما در شناسایی عضلاتی که نیاز به انقباض دارند، کمک کند.
تحریک الکتریکی
در این روش، الکترودها به طور موقت در رکتوم یا واژن قرار داده میشوند تا عضلات کف لگن را تحریک و تقویت کنند.
تحریک الکتریکی خفیف به درمان بی‌اختیاری استرسی و فوریتی کمک می‌کند، اما ممکن است در طول یک دوره چند ماهه به چندین جلسه درمانی نیاز داشته باشید.
دارودرمانی
بسته به علت زمینه‌ای، داروهای زیر می‌توانند برای درمان قطعی بی‌اختیاری ادرار در مردان و زنان استفاده شوند:
آنتی‌کولینرژیک‌ها
این داروها به تسکین مثانه بیش‌فعال کمک می‌کنند و برای بی‌اختیاری ناشی از فوریت مفید هستند.
این داروها شامل اکسی‌بوتینین، تولترودین، داریفناسین، فسوترودین، سولیفناسین و تروسپیوم هستند.
میرابگرون
این دارو که برای درمان بی‌اختیاری ناشی از فوریت استفاده می‌شود، عضلات مثانه را شل کرده و ظرفیت آن را برای نگهداری ادرار افزایش می‌دهد.
میزان ادراری را که هر بار دفع می‌کنید افزایش می‌دهد تا به تخلیه مثانه کمک کند.
آلفا بلاکرها
این داروها برای مردانی که از بی‌اختیاری ناشی از فوریت یا سرریز شدن ادرار رنج می‌برند، مفید هستند.
آلفا بلاکرها شامل تامسولوسین، آلفوزوسین، سیلودوسین و دوکسازوسین هستند.
استروژن موضعی
مصرف استروژن موضعی با دوز پایین به شکل کرم، حلقه یا پچ به جوانسازی بافت مجرای ادرار و ناحیه واژن کمک می‌کند.
جراحی
اگر سایر گزینه‌های درمانی مؤثر نباشند، ممکن است از جراحی برای درمان مشکلاتی که باعث بی‌اختیاری ادرار میشوند، استفاده شود:
روش اسلینگ
در این روش از لایه‌هایی از بافت بدن یا مواد مصنوعی برای ایجاد یک اسلینگ در اطراف مجرای ادرار و ناحیه عضلانی بزرگ استفاده می‌شود.
این اسلینگ به بسته نگه داشتن مجرای ادرار، به خصوص هنگام عطسه یا سرفه، کمک می‌کند. این روش برای درمان بی‌اختیاری استرسی توصیه می‌شود.
تعلیق گردن مثانه
این روش برای پشتیبانی از مجرای ادرار و گردن مثانه طراحی شده است.
در این جراحی، شکم بریده می‌شود. بنابراین، بیمار باید تحت بیهوشی عمومی یا نخاعی قرار گیرد.
جراحی پرولاپس
زنانی که از بی‌اختیاری ادرار و پرولاپس لگن رنج می‌برند، باید تحت عمل جراحی اسلینگ و جراحی پرولاپس قرار گیرند.
اسفنکتر ادراری مصنوعی
یک حلقه کوچک و پر از مایع در اطراف گردن مثانه قرار می‌گیرد تا اسفنکتر ادراری را تا زمان ادرار کردن بسته نگه دارد.
برای ادرار کردن، دریچه‌ای را که زیر پوست کاشته شده است و حلقه را خالی می‌کند، فشار می‌دهید.
پیشگیری از ابتلا به بی‌اختیاری ادراری
پیشگیری از ابتلا به بی‌اختیاری ادراری
تمامی کسانی که با عوارض بی اختیاری ادراری آشنا هستند سعی دارند که با راهکارهای موثر از بروز این عارضه جلوگیری کرده تا مبادا در سنین بالاتر با مشکلات و محدودیت های آن مواجه شوند.
مهمترین و ساده ترین راهی که می توانید برای پیشگیری از ابتلا به بی‌اختیاری اداری انجام دهید، حفظ وزن بدن در محدوده نرمال است.
اگر با افزایش وزن مواجه هستید قطعاً با افزایش سن نیز با بی اختیاری مواجه خواهید شد.
پس بهتر است تا زمان طلایی از دست نرفته با روش های موثر رژیم های لاغری مناسب را در پیش گرفته و با کمتر کردن وزن از عوارض و عواقب آن که شامل بی اختیاری ادراری می شود محفوظ خواهید ماند.
روش دیگر برای پیشگیری از بی اختیاری ادراری انجام تمرینات ورزشی کگل یا تقویت عضلات کف لگن است.
عضلات لگن نقش بسیار مهمی در محل قرارگیری مثانه و عملکرد آن خواهند داشت.
زمانی که این عضلات با ضعف مواجه می شوند تمامی اندام ها از جایگاه اصلی خود جابجا شده و ممکن است مشکلاتی از جمله بی اختیاری ادراری پدیدار شود.
شما می توانید با انجام تمرینات کگل به طور پیوسته و روزانه از چنین عارضه ای جلوگیری کرده و اطمینان داشته باشید که با انجام تمرینات کگل نه تنها مثانه بلکه رحم نیز در موقعیت مناسبی قرار خواهد گرفت.
یکی از عوامل موثر بر بی اختیاری ادراری ابتلا به یبوست است، برای پیشگیری از این عارضه با مصرف مایعات بیشتر و فیبر فراوان می توانید از بی اختیاری ادراری جلوگیری نمایید.
یک راهکار دیگر و البته آسان برای پیشگیری از بی اختیاری ادراری ترک مصرف سیگار و انواع دخانیات می باشد.
در کنار آن با کاهش مصرف الکل، کافئین و مواد محرک می توانید این عارضه را درمان کرده و راه حل مناسبی برای پیشگیری از بی اختیاری ادراری خواهد بود.
همواره به یاد داشته باشید که بی اختیاری ادراری اغلب بر اثر بارداری، زایمان و تغییرات هورمونی اتفاق می افتد.
اگر قبل از بروز بی اختیاری ادراری می دانید که با اختلالات هورمونی مواجه هستید پیش از بروز بی اختیاری حتماً برای کنترل وضعیت بدن به پزشک مراجعه کنید با این کار می توانید وضعیت هورمون ها را به حد نرمال رسانده و قطعاً از بی اختیاری اداری پیشگیری خواهید کرد.
مهم است بدانید که بی اختیاری ادراری که در بارداری اتفاق می افتد نگران کننده نبوده و پس از زایمان و زمانی که هورمون ها به حد متعادل برسند وضعیت بدن به حالت اول باز می گردد.
